Sunday, March 19, 2017

သဒၵ​ေ​ဗဒဆိုင္​ရာ အသံလွယ္​ျခင္​း


က (k) ၊ ခ (kh) ၊ ဂ/ဃ (g) ၊င (ŋ)
စ (s) ၊ ဆ (sh) ၊ ဇ/စ် (z) ၊ ည (ɲ)
ဋ/တ(t) ၊ ဌ/ထ (th) ၊ ဍ/ဒ/ဎ/ဓ(d)၊ ဏ/န(n)
ပ(p) ၊ ဖ(ph)၊ ​ဗ/ဘ(b)၊ မ(m)
ယ/ရ(j)၊ လ/ဠ(l)၊ ဝ(w)၊ သ(ɵ)၊ ႆ       (ð)
ဟ(h)၊ အ(a)
တစ္​ခါတစ္​ရံ (အထူးသျဖင္​့) ပါ႒ိစကားလံုး​ေတြက "ရ" ကို "r"လို႔​ေရးတယ္​
႐ွ-ɕ
က် /ၾက-tɕ
ခ် /ျခ-tɕh
ဂ်/ျဂ- dʒ

သရအကၡရာမ်ား
•••••••••••••••••
အိ (i) ၊ ​ေအ (e)၊ အယ္​(ɛ)၊ အာ(a) ၊​ေအာ္​(ɔ) ၊အို(o) ၊ အူ(u)

ႏွာသံသရမ်ား
အင္​( ĩ )၊အန္​( ã )၊ အြန္​( ũ )၊ အိန္​( eĩ )၊ အုန္​( oũ )၊အိုင္​( aĩ )၊​ေအာင္​( aũ )

ရပ္​သံမ်ား
•••••••••••
အက္​( ɛʔ )၊ ​ေအာက္​( auʔ)၊ အိုက္​(aiʔ)၊ အစ္​(iʔ)၊အတ္​(aʔ)၊ အိတ္​(eiʔ)၊အုတ္​(ouʔ)၊အြတ္​(uʔ)

တက္​က်သံခြဲျခားျခင္​း
••••••••••••••••••••••
      အနိမ္​့သက္​သံ (_´)သည္​ အထက္​မွ ​ေအာက္​သို႔ နိမ္​့နိမ္​့အ​ေနအထားက ဆင္​းသြား​ေသာ အသံျထစ္​သည္​။ တစ္​နည္​းအားျဖင္​့ ​ေအာက္​ျမစ္​သံ(---့)သံပါ​ေသာ အသံျဖစ္​သည္​။ ဥပမာ- ကာ့ (ka´)
      သံ​ေျပ(_)သည္​ တစ္​​ေျပးတည္​း ​ေျပ​ေျပသြား​ေသာ အသံျဖစ္​သည္​။ဥပမာ- ကာ(kā)
      အျမင္​့သက္​သံ(_`)သည္​ အထက္​မွ​ေအာက္​သို႔ ျမင္​့ျမင္​့​အ​ေနအထားက ဆင္​းသက္​​ေသာ အသံျဖစ္​သည္​။ တစ္​နည္​းအားျဖင္​့ ဝစၥ​ေပါက္​ ပါ​ေသာ အသံျဖစ္​သည္​ ။ ဥပမာ-ကား(kà)
``အလုပ္​၊ အက´´ တို႔မွာပါ​ေသာ `အ´ သံကဲ့သို႔ အသံအျပည္​့အဟုတ္​​ေသာ တစ္​ဝက္​သံမ်ိဳးကို မၾတာဝက္သံ​​ (ə) ဟု​ေခၚသည္​။ အျငင္​းမ မွန္​သမ်ွ မၾတာဝက္​ သံ ႐ွိသည္​။
ဥပမာ-
မမ မလာပါ။
/má má mə lā bā//
အအ မဟုတ္​ပါ။
/ə á mə houʔ pā//

စကားလံုးဖြဲ႔ျခင္​း
•••••••••••••••••
ဝဆြဲ(---ြ) ဆိုလွ်င္​ `w´ နဲ႔ ​ေပါင္​း ရမည္​။သို႔​ေသာ္​ အြန္(u)​သံပါ​ေသာ ၊ အြတ္​ ( u)​သံပါ​ေသာ အသံမ်ားတြင္​ `w´​ေပါင္​းရန္​မလိုပါ။
ဥပမာ-
လြမ္​း       လြန္​း      လို႔
lw`ã         l`ũ         ló
ထြက္​        ​ ထြတ္​
thweʔ          thuʔ

--် ၊ျ-- (ပင္​့ရစ္​) ဆိုလွ်င္​ `j´ ​ေပါင္​းရမည္​။ သို႔​ေသာ္​ က်/ၾက(tɕ)၊ခ်/ျခ(tɕh)၊ဂ်/ျဂ(dʒ) စသည္​့ အသံမ်ားတြင္​ ​`j´ ​ေပါင္​းရန္​မလိုပါ။
ဥပမာ-
ပ် /ျပ - /pjá//
ျပင္​- /-pjĩ//
က်ဴ ိး/ႀကိဳး- /tɕò//
ခ်စ္- / tɕhiʔ//

---ွ (ဟထိုး) ဆိုလွ်င္​ `h´ ကို ​ေ႐ွ႕က​ေရးရမည္​။ သို​႔ေသာ္​ ႐ွ တြင္​ h ​ေပါင္​းရန္​မလိုပါ။
ဥပမာ-
ငွ /hŋá//၊ နွ / hná//၊မွ/ hmá//

လွလွပပ / hlá hlá pá pá//
​ေလွ်ာက္​-/ɕouʔ//

No comments:

Post a Comment